Në muajin prill të vitit 2020, i mituri F.R u diagnostikua me leuçemi akute. Një javë më pas, ai u shtrua në Qendrën Spitalore “Nënë Tereza” (QSUT). Në kushtet e respektimit të ligjit, i mituri duhet të merrte trajtimin mjekësor falas në spital. Në realitet, medikamentet e nevojshme mungonin.
Kështu, kura e parë me një kosto prej 22.000 lekësh, e nevojshme për të, u mbulua nga një fondacion. Pas saj u rekomandua terapia e radhës, me të njëjtën vlerë si më parë. Familja e të miturit u gjend sërish para faktit që spitali nuk i zotëronte ilaçet dhe kësaj here, u detyruan ta siguronin vetë medikamentin.
Më pas, u urdhërua që i mituri F.R të trajtohej me “Methotrexate/ 50 mg flakon”, i cili, përveçse shumë i kushtueshëm, ishte prej dy vitesh në mungesë.
Qendra Spitalore “Nënë Tereza” ia atribuonte mungesën e këtij ilaçi të domosdoshëm për të miturin dështimeve të njëpasnjëshme të tenderave, ku nuk kishte asnjë ofertë për pajisjen e spitalit me këtë bar.
Familja pretendon diskriminim nga QSUT
Kështu, hapi i radhës, pas peripecive të njëpasnjëshme në sigurimin e medikamenteve, ishte ngritja e çështjesh në nivel institucional. I mituri F.R prej vitesh merrte shërbim në fondacionin “Down Syndrome Albania”.
Kjo organizatë, e cila më herët e kishte ndihmuar familjen në blerjen e medikamentit në rrugë të tjera, iu drejtua fillimisht QSUT-së dhe Ministrisë së Shëndetësisë me një kërkesë, ku u kërkua informacion rreth arsyes të mungesës së kurës mjekësore.
“Pasi na erdhi përgjigja e tyre, që mjekimi ka munguar për shkak se ka dështuar procedura e prokurimit për medikamentin, kemi nisur rrugën proceduriale me Komisionerin për Mbrojtjen nga Diskriminimi”, – thotë Emanuela Zaimi nga fondacioni “Down Syndrome Albania” për Citizens Channel.
Robert Gajda, Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi (KMD), pas njohjes me çështjen, zhvilloi disa seanca dëgjimore, të cilat konkluduan me një vendim në shtator të vitit 2021.
“Ajo që u konstatua nga institucioni ishte që praktikisht, fëmija në fjalë dhe të gjithë fëmijët me këtë diagnozë, që kanë nevojë për këto barna që nuk gjenden në farmacinë e spitalit që duhet të ishin, rezultojnë që janë të diskriminuar nga ana e shtetit”, – pohon për Citizens Channel Robert Gajda.
Komisioneri Gajda konstatoi diskriminim të fëmijës në tre fusha: mosha, aftësia e kufizuar dhe gjendja ekonomike dhe kërkoi nga Ministria e Shëndetësisë dhe Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, të marrin në mënyrë të menjëhershme masat e duhura për ofrimin e barit Methatroxate 50 mg/flakon.
QSUT: “Një fëmijë nuk është i diskriminuar kur ilaçet mungojnë për të gjithë”
Në shkresën e dërguar ndaj KMD-së, Qendra Spitalore “Nënë Tereza” shpjegon se, në këndvështrimin e tyre, i mituri F.R nuk është i diskriminuar, pasi ai nuk është trajtuar në mënyrë të diferencuar nga fëmijët e tjerë që janë të diagnostikuar me leuçemi akute.
“Pacientët me sëmundjen dhe moshën e subjektit në fjalë trajtohen me po të njëjtat problematika si rasti i sipërpërmendur”, – shkruhet në shkresën dërguar KMD-së.
“Mungesa e medikamentit “Methotrexate” nuk përbën diskriminim vetëm për subjektin e sipërpërmendur, por dhe pacientë të tjerë”, – thuhet më tej në shkresën dërguar nga QSUT-ja, duke argumentuar se thirrjet e njëpasnjëshme të hapura për tender kanë dështuar pasi nuk ka pasur oferta ekonomike.
Komisioneri konstatoi se sjellja e Ministrisë së Shëndetësisë dhe QSUT-së u karakterizua nga neglizhenca, mungesa e informacionit, bashkëpunimit dhe komunikimit, shmangie e përgjegjësie, mosanalizim dhe mungesë e përpjekjeve të vazhdueshme për sigurimin e barnave nga ana e këtyre institucioneve përgjegjëse të përfshira në procedurën e garantimit të barnave.
QSUT-ja vendosi të ankimojë vendimin e marrë nga Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi dhe iu drejtua Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.
“Organet kanë të drejtë që t’i dërgojnë në gjykatë, pra të shikojnë nëse vendimi është i ligjshëm apo jo. Dhe në këtë rast ka ndodhur kjo; kemi dalë me një vendim dhe nga ana tjetër spitali e ka ankimuar vendimin në gjykatë”, – shpjegon Gajda.
Gjykata konfirmon; i mituri F.R është diskriminuar
Pas dërgimit të çështjes në Gjykatën Administrative të Shkallës së Parë, fondacioni “Down Syndrome Albania” kontraktoi me avokatin Adriatik Lapaj për të asistuar çështjen e të miturit F.R në gjykatë.
“Kam pranuar me bindjen se është një luftë e drejtë që duhet ta bëjmë të gjithë kundër sistemit shëndetësor te kalbur”, – u shpreh për Citizens Channel avokati Lapaj.
“Gjykata rrëzoi pretendimet e QSUT-së duke e gjetur të drejtë vendimin e marrë nga Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi, sipas të cilit ndaj fëmijës së mitur F.R ishte konsumuar diskriminim duke mos e trajtuar me ilaçe”, – shpjegon më tej ai.
Sipas Lapaj, Qendra Spitalore “Nënë Tereza” do të ndjekë hapat e tjerë ligjorë dhe do ta ankimojë vendimin e marrë nga Gjykata e Shkallës së Parë, por e komenton pozitivisht vendimin e marrë.
“Vendimi është një gur më shumë në rrugën e gjatë të luftës qe shoqëria jonë duhet të bëjë për të ndërtuar shtetin e së drejtës”, – pohon ai.
Edhe Emanuela Zaimi nga “Down Syndrome Albania” e komenton me mjaft entuziazëm vendimin e marrë.
“Vendimi padyshim qe na gëzoi dhe urojmë që procesi përfundimtar i kësaj beteje të jetë dëmshpërblimi i familjes”, – thotë ajo, teksa beson se kjo do të detyrojë spitalet të marrin hapat e nevojshme për garantimin e medikamenteve.
“Nga ana tjetër mendoj se rasti do t’i shërbejë dhe komunitetit, pra çdo qytetari që të mos heshtë kur përballen me peripeci te tilla, por te ndjekin rrugët proceduriale dhe ligjore. Megjithatë, të shohim si do të mbyllet përfundimisht kjo beteje! Duket në rrugë të mbarë!”, – përmbyll Zaimi.
