Foto: Eventi i hapjes së Tirana Social Cultural Center | Lorin Kadiu | Citizens Channel
Në 16 tetor 1978, në Kombinatin mekanik të Auto-Traktorëve u përurua traktori i parë “made in Albania”. Fill pas tij inxhinierët dhe punonjësit e uzinës, një ndër krenaritë e regjimit komunist arritën të montojnë edhe 99 të tjerë, duke e çuar në 100 numrin e traktorëve të montuar “me forcat tona”. Me ndërrimin e regjimeve Uzina e humbi shkëlqimin e saj, duke u kthyer në një rrënojë që veç marrëzisë së kohëve të shkuara, na kujton neglizhencën dhe rrënimin e publikes sot.
Kjo ishte pamja që gjetën një grup të rinjsh vullnetarë, të cilët vendosën të kthejnë një ndër godinat e braktisura të Uzinës në një qendër sociale në shërbim të komunitetit.
Historia mbaron me kthimin e Repartit të Fonderisë së Gizës në “Tirana Social Cultural Center” – por si ndodhi e gjithë kjo?
“Kanë qenë vetëm dy veta në fillim, dy njerëz shumë të rinj, që kishin nevojë për një hapësirë që nuk i përngjason asnjë hapësire kulturore dhe sociale në qytet”, tregon Henri Panduku, një prej vullnetarëve.
Livia Tice është një nga dy iniciatorët, ajo rrëfen për Citizens Channel si nisi kjo histori: “Kishim nevojë për një hapësirë që është e jona, për një komunitet, për një hapësirë që na përfaqëson dhe në raport me institucionet e që na ofron mundësi të rritemi e të zhvillohemi duke mësuar dhe eksperimentuar”
Ata kontaktuan me “Toestand” një grup vullnetarësh nga Belgjika që çdo vit udhëton për të rijetëzuar një godinë të braktisur. Në Tiranë u bashkuan me të rinj nga Prishtina dhe Tetova, ku më parë kanë themeluar qendrat “TermoKiss” dhe “Socio Culturar Space”, duke formuar një grup prej 80 vullnetarësh.
Henri tregon se kërkimi për godinën nuk ka qenë i lehtë: “Kemi kërkuar për rreth 6 muaj. Kjo hapësirë është gjetur jo më shumë se një muaj më përpara. Ka pasur ide të shumta, megjithatë asnjë përgjigje definitive”.
Për aktivistët është e rëndësishme që qendra të jetë në shërbim të komunitetit të Shkozës, një ndër zonat më të varfra në periferi të Tiranës, ku investimi publik dhe aktivitetet kulturore mungojnë plotësisht.
Albin Shuleta, 16 vjeçar nga Kosova tregon për gjendjen në të cilën e gjetën godinën e braktisur ditën e parë: “E kemi gjetur vendin të grumbulluar me mbeturina edhe kemi parë shumë sende joefektive si drunj, mure të shkatërruara. U ndamë disa grupe, pikë së pari për të hequr mbeturinat nga hapësira, i hoqëm me traktor, pasi ka pasur tepër shumë, si një mal”, shton ai.
Dy javët në vazhdim, djemtë dhe vajzat punuan çdo ditë duke vendosur dritaret, krijuar një dysheme, një platformë, madje edhe një banak brenda godinës së braktisur.
Eljesa Beka, ka punuar për themelimin e qendrës “TermosKiss” në Kosovë, e ngritur nën të njëjtën frymë , ajo tregon për impaktin që qendra ka pasur, duke shpresuar që e njëjta gjë të ndodhë edhe në Tiranë. “Në Prishtinë ka qenë seni ma i mirë që i ka ndodh qyteti”, tregon Eljesa, “Po mendoj që kjo i vyn qytetit, me i ik pak se ka shumë kafiqa (kafene) nëpër qytet dhe e di që shumica e njerëzve rrinë qaty. Sa rrin qaty, ma mirë me ardh këtu edhe me e shfrytëzu hapësirën”.
Eljesa tregon se ideja pas kësaj iniciative është që përtej socializimit të jetë në shërbim të të rinjve dhe komunitetit në çdo aspekt: “Tash disave prej nesh jemi të punësum, e punëson veten. Ideja asht me ba çka ti ki nevojë dhe me shfrtytëzu nevojat tua në një hapësirë të tillë”.
Aktivistët kanë të njëjtat pritshmëri edhe për “Social Cultural Center” të ngritur rishtaz në Tiranë. “Ne presim që kjo godinë të përshtatet më së miri”, tregon Henri Panduku duke shtuar se qendra synon të dialogojë me hapësirën ku është vendosur dhe me komunitetin lokal përmes gjuhës së kulturës.
Dialog që kishte filluar edhe kulmoi mbrëmjen e së shtunës, në inaugurimin e qendrës ku prindërit, grupe fëmijësh dhe të rinj nga zona e Shkozës bashkoheshin me vullnetarët me një ngrohtësi që dukej se kishte rrënjë në një marrëdhënie besimi dhe afrimiteti tashmë të krijuar.
Të rinjtë premtojnë se “Tirana Social Cultural Center” do të krijojë një identitet përmes takimeve, workshopeve dhe aktiviteteve që do të organizohen në vazhdim, duke shpresuar t’i japin jetëgjatësi këtij realiteti të ri edhe pas largimi të vullnetarëve që e ndërtuan.
“Besoj se do ketë vazhdimësi, megjithatë mbetet për të shpresuar që ajo nuk do të cenohet nga faktorë të jashtëm”, përgjigjet Henri, i pyetur mbi vazhdimësinë e qendrës.
* Citizens Channel | /E.N/ /L,K/
